Ateşten Gömlek: Kamu Görevinde Sorumluluğun Ağır Sırtlığı

        Devletin çarkını döndüren her bir birey, ister cumhurbaşkanı ister temizlik görevlisi olsun, aynı organizmanın hayati parçalarıdır. Bu liste, cumhurbaşkanından bakanına, milletvekilinden müsteşarına, validen belediye başkanına, rektörden dekana, daire başkanından şube müdürüne, şefinden mühendisine, teknisyeninden memuruna, öğretim üyesinden öğretim görevlisine kadar uzanan, devletten maaş alan herkesi kuşatır. Hepsi, nihai anlamda, "kamu görevlisi" sıfatının ağır çatısı altında buluşur. Ve bu buluşma, sırtlarına örtülen görünmez ama yanıcı bir yük getirir: "Ateşten gömlek".

      Bu gömlek, sıradan bir üniforma değildir. Dokumasında sorumluluk, vefa, emanet bilinci ve en önemlisi adalet ipliği kullanılmıştır. Kamu hizmeti, adaletin somutlaşmış halidir. Görevini yapmak, sadece bir işi tamamlamak değil, toplumsal sözleşmenin adil işleyişini sağlamaktır. Vatandaşın her bir işleminde, her bir başvurusunda, her bir temasında adaletin tecelli etmesi için çabalamaktır. Bu gömleği giymek, bu uğurda yanmayı göze almak demektir.

       Tarih ve edebiyat, bu ateşten gömlek metaforuyla bize çok şey anlatır. Görevini hakkaniyetle, dürüstçe, özveriyle yapanlar için o gömlek, en sıcak günde bile serinleten, "arşın gölgesinde" huzura erdiren bir kalkan olur. Vicdan rahatlığı, toplumun saygısı, tarihin hayırla yad edişi, o gömleğin yakıcılığını bir nebze hafifleten rüzgarlardır. Kişi, kamu malına, kamu zamanına, kamu otoritesine sahip çıkarak aslında kendi onurunu ve huzurunu korur.

       Ancak aynı gömlek, görevi kötüye kullanan, yetkisini kişisel çıkar için araçsallaştıran, adaleti değil menfaati önceleyen, kamu malını kendi malı gibi görenler için gerçek bir alev elbisesine dönüşür. Küçük bir kayırmacılık, önemsiz görülen bir iltimas, "aman ne olacak" denilen bir usulsüzlük, o gömleği tutuşturan ilk kıvılcım olabilir. Bu alev, önce vicdanı, sonra itibarı, en nihayetinde de kişinin geleceğini yakıp kül eder. İşte bu hal, "gayya kuyusunu boylamak"tır. Geri dönüşü çok zor, karanlık ve derin bir pişmanlık çukurudur.

       Ve diyeceğim o ki; bu sınamanın ölçeği, büyük rüşvetler veya devasa yolsuzluklar kadar basit ve gündelik detaylarda da saklıdır. Bir A4 kağıdı, kişisel bir cep telefonunun şarjı dahi kamu malından, kamu zamanından geçtiği an, o ateşten gömleğin sıcaklığı hissedilmeye başlar. Bu, abartılı bir titizlik değil, emanet bilincinin en temel sınavıdır. "Bir kağıttan ne olacak?" diye başlayan süreç, zihinde aşılan ilk gediktir. Kamu malına saygı, büyük erdemlerin küçük pratiklerle beslenmesiyle ayakta kalır.

       Unutmamak gerekir ki, vatandaşın devlete olan güveni, bu küçük masum görünen temas noktalarında şekillenir. Görevlinin adil, şeffaf, tutumlu ve dürüst davranışı, devletin en etkili propagandasıdır. Tam tersi, en ufak bir kayırmacılık veya israf, güven duvarında onarılmaz çatlaklar açar.

       Özetle, kamu görevi bir ayrıcalık değil, büyük bir sorumluluktur. O ateşten gömleği giymek, sürekli bir farkındalık, özdenetim ve adalet arayışı gerektirir. Bu gömlek, ya yaptığımız iyilikler, doğruluğumuz ve adanmışlığımızla bizi gölgelendiren bir koruyucuya dönüşür; ya da yaptığımız hatalar, ihmaller ve adaletsizliklerle bizi içten içe yakıp tüketen bir cehenneme. Tercih, her gün, her an, her kararda yeniden yapılır. Ve bu tercihlerin toplamı, bir ömür boyu sırtımızda taşıyacağımız o gömleğin nihai halini belirler.

      İşimiz gerçekten kolay değil. Ama bilinmelidir ki, bu zorlu yolda adımlarını hakkaniyetle atanlar için, o ateşten gömleğin altında, asla sönmeyecek bir fazilet ışığı parlar.

     08.12.2025

     Yusuf Kavuk