Biz eskiden..

      BİZ ESKİDEN..
      Ne ''taciz'' vardı ne de ''sapık'' hikayeleri.. Gün boyu yalınayak başıkabak sokaklardaydık.. Cık cık Hüseyin amca çakısı ile gazete paketlerinin iplerini kesiyor, abonelerin isimlerini yazıp ayırıyorsa kenara.. Hacı Beşparanın Hakkı Efendi omzunda peşkir, sandalyeleri çıkarıyorsa kapının önüne, Koca Şekerciler kepenklerini kaldırıyor, Şeref abi tebeşirle Spor Toto sonuçlarını yazıyorsa panoya.. Çakır İlyas sandalyesini atmış oturuyorsa yazıhanenin önünde.. Velhasılı kelam herkes yerli yerindeyse; güvendeydik..
* * *
     Ne polis vardı çevremizde, ne Candarma.. Sadece bir kez gördük onları ciddi anlamda.. Belediyenin Gerede caddesindeki birkaç evi yıkma girişimi sırasında gördük.. Zabıtalar, yıkım ekibi ve mahallelinin birbirine girdiği olayda.. Kadir abi'nin cipiyle gelen polislerin Akpınarlı hanımları ikna etme çabaları sırasında.. Yanık Hayri Abi'nin  'Hopdediks' Bayram gibi direndiği, Pilot Hayrettin ve  kardeşi Cin Çükü Fahrettin'le evlerin yıkılmaması için mahalleliyi motive etmeye çalıştığı..
*  *
      Hayri Abi'nin en cevval olduğu, bizim de ondan balkon konuşmalarını dinleyerek feyz aldığımız zamanlar.. Balkona çıkıp feleğin gelmişine geçmişine saydırdığı, şiir okur gibi dümdüz gittiği, ''Aslı huuu, nesli huuu! çektiği..
* * *
       Motive olmuş, haklı olduğundan emin birini ikna etmek kolay değil tabii ki.. Deli Şevket amcadan biliyoruz.. Kafası bozulup çatıya çıktığı, kendisini indirmeye gelen görevlileri fırlattığı kiremitlerle bozguna uğrattığı olaydan.. Çatıda kiremit azalıp mühimmat sıkıntısı başgösterince teslim olmak zorunda kalmıştı rahmetli.. Aslında şehrin bütün delileri bizim mahallede olduğundan çok dikkatli ve tedbirli gelmişti görevliler.. Delilerimizin çokluğu ile altın çağımızı yaşıyorduk..
* * *
      MÜZİSYENLER..
      Alman  profesör Eckstein'ın Bolu'da çektiği fotoğraflardan birine rastladım mesaj kutumda.. 1938 yılında çektigi ve ''3 Bolulu müzisyen'' notuyla paylaştığı fotoğrafa.. Mesaj atan arkadaş ''Kemancı Sadettin'in dedesi ile babası olabileceği notunu düşmüş fotoğrafın altına.. Kör Kemal'in gençliğine benzetenler olduğunu eklemiş..
* * *
      ''Vay anasını'' dedim fotoğraflara bakarken, 1920 lerde Bolu'daki Sokak Çalgıcıları geldi aklıma.. Udçu Kara Mehmet, Kanuni Emri Efendi ve omzunda asılı akordiyonuyla Gölyüzü mahallesinden Hatçam Teyze.. Biz bu işlerden anlıyoruz galiba diye düşündüm.. Bir panayırcı bir lunaparkçı bir müzisyen damarı var galiba bizde..
* * *
      Faruk Sümer Hocanın 'Oğuzlar' adlı kitabında ve 'Türk Halk Çalgıları' isimli yabancı bir dergide  'Mehter' in ilk çıkış yerinin Bolu olduğundan bahsediliyordu.. Kültür Bakanlığından gelen bir heyetin de Yakabayat köyünden Kemal Alay, Merkeşler'den Halil ve Cemal Seçkiner ile görüşmeler yaptığı bu üç kişinin de Bolu Mehterinde yer aldıklarını söylediklerinden.. Başlarken; ''Galiba bizde bir panayırcı, bir lunaparkçı, bir müzisyen damarı var'' demem de ondan zaten..
* * *
       Böyle bir damar var da bizde satış yok..Tanıtım zayıf bizde.. Birbirimizle uğraşmaktan tanıtıma vakit bulamıyoruz maalesef..
* * *
     Madem en hakiki ve en eski  mehter benim, çıkar ''Vakt-i süruru sefa'' diyerek atarım kendimi Belediye meydanına.. Sarı yemenileri de çekerim ayağıma; ''Ceddin deden, neslin baban'' diye diye, kaykıla kaykıla yürürüm İzzet Baysal'da..
* * *
     Geçenlerde de Sazcı Sadık'ın şiirlerinden bahsedilmişti bir toplantıda.. ''Patates Yaprağından Yaptım Sayvanımı'' adlı şiiri olduğundan, bestelediği bu şiiri Fırka'da bir çam ağacının altında çalıp söylediğinden.. Bir yanında şiir defteri ile İspirto şişesi, diğer yanında gazocağı ile güveç kabı..
* * *
       Sazcı Sadık.. Ne zaman Akçay'da Cemal Safi'nin evinin önünden geçsem onun, 'Ya Evde Yoksan' adlı şiiri gelir aklıma.. Orhan Gencebay'ın şarkı yapıp okuduğu şiir.. Ve her okuduğumda bizim Sadık'ı tanıyan biri yazmış olmalı diye düşünürüm..
*
    Ya yolu kaybettim ya ben kayboldum
    Ne olur bir yerden karşıma çıksan
    Tepeden tırnağa sırsıklam oldum
    İçim ürperiyor; ya evde yoksan.
*
    Elbisem gündelik pabucum delik
    Haberin olsa da sobayı yaksan
    Yağmur iliğime geçti üstelik
    İçim ürperiyor, ya evde yoksan..
*
    Ne kadar üşüdüm nasıl acıktım
    İlk önce sıcacık banyoya soksan
    Sanırsın şu anda denizden çıktım
    İçim ürperiyor, ya evde yoksan...
* * *
     Bir dergide Bolu'dan Ankara Radyosuna program yapmaya giden müzisyenlerin haberini okumuştum.. I5 Mayıs I942'de ''Yaşa, varol, nur ol'' tezahüratları arasında sahneye çıkan ve ''Meşeli'' oyununu oynarken dönü dönüveren müzisyenlerin..
* * *
      O gece Sadi Varlık'ın konuşmaları, Ali Murat Karageyik'in şakaları ve Belediye Başkanı Reşat Aker'in, ilginç esprileriyle hop oturmuş hop kalkmış seyirciler..
* * *
       O sıralar Reşat Aker de şehrin en renkli en esprili kişilerinden biri zaten.. Birine takılırken ''sıkılmış elbezi suratlı'' diyecek kadar da rahat..
* * *
      Onu bir de Zsa Zsa Gabor'un; dönemin en çekici ve en ünlü Holywood yıldızının Gerede ziyareti sırasında görüyoruz.. O Zsa Zsa Gabor ki; evlilikleriyle skandallarıyla ülke gündeminden düşmeyeni biri o sıralar.. Atatürk'ten hamile olduğunu iddia edecek kadar da cüretkar..
* * *
       O gün, Bolu'dan akın akın Zsa Zsa Gabor'u görmeye gidenler Esentepe'ye geldiklerindeki, Reşat bey'in herkesten önce gelip kadının yamacında oturmakta olduğunu görünce çok şaşırmışlar..
* * *
       Allah biliyor ya ben pek şaşırmadım.. Ben Reşat Amca'nın Zsa Zsa Gabor'a olan bu ilgisini onun tombulca bir hanım olmasına bağlıyorum.. Neden derseniz; TRT repertuarında ''Neyleyim neyleyim dünya malini / Tabutlar almayor tombul yarimi'' diye bir türküsü var Başkan'ın.. Tombul olmak, akça pakça olmak o yılların Trendi olmalı ki, Emin Barın'ın da ''Tombalacık Halimem'' demiş bir türküsünde.. Ali Murat Karageyik abi durur mu o da ''Ak Topuk Beyaz Gerdan!'' demiş ve eklemiş; ''Her Gün Hemam'dan Gelir..''
* * *
      Ben ''Her gün hamamdan gelir'e takıldım biraz yalan yok.. Kimseye de soramadım altından bir çapanoğlu çıkar diye.. Her gün hamam mı olur ya.. Buna can mı dayanır.. Yani para mı dayanır.. Belki bir ipucu bulurum diye Karageyik amcanın türküyü yaptığı mahalleyi dolaştım.. Cak cak Hacer Teyze'nin, Komiser Hilkat Hanım'ın, Karageyikler'in, Yavan ağalar'ın, Tuzcu Mazhar Amcaların oturduğu sokakları..
*  *
       Rahmetli Atıf'ın evinin önünden Kapalı hal'in arkasına geçtim.. Veli Hoca'nın Luna Parkına.. Veli Hoca'nın el yapımı atlı karıncalarının, salıncaklarının, elle çevrilen dönme dolaplarının arasında dolaştım.. Hiç bir ipucuna rastlayamadım.. Kör olası çöpçüler, herşeyi süpürmüşler..
* * *
      ÇOCUK..
       Bugün Karaçayır'da, çekilmiş bu fotoğraf paylaştım gördünüz mü? Başının üzerindeki tablayla dolaşarak simit satmaya çalışan bir çocuğun fotoğrafı.. Muzaffer İzgü'nün ''Bulutlara Simit Satan Çocuk'' adlı hikayesindeki gibi bir fotoğraf.. Hüzün  dolu.. Simit satarak kardeşlerinin geçimini sağlayan minik Hasan'ın öyküsündeki gibi.. Soğuktan ellerini oğuşturan, arada bir elini cebine sokup, parasının yerinde durup durmadığına bakan..
* * *
       Bugün fazla mı uzattık.. O zaman, yeni yılda yeniden buluşmak ümidiyle Erzurum'dan selamlar hepinize..  
      Erdoğan MÜHÜRCÜOĞLU- 24 ARALIK 2021