A.İ.B.Ü/BAMER ile Göynük'teydik...

  Göynük... Bolu'ya en uzak ama gönlüme en yakın ilçemiz... Lâkin, bir vesile olmadan da yola çıkılmıyor işte...

Göynük'e en son 2000 yılında,Üniversitemizden Hamdi Birgören Hocamla "Osmanlı izlerini" belgelemek için gitmiştik.

Hafta sonu yine çok güzel bir sebeple bu "ecdat yadigârı" mekândaydık. Bu kez, Üniversitemiz Bolu Halk Kültürünü Araştırma ve Uygulama Merkezi'nin (BAMER) değerli araştırmacılarından, Yard. Doç. Dr. Azize Aktaş Yasa Hocamız'ın daveti vesile oldu Göynük'le tekrar buluşmamıza... Güzel, verimli saatler geçirdik sayelerinde... Sağolsunlar...

Göynük... "Akşeyh'in" diyarı... Yüce Hakan Fatih Sultan Mehmet'in hocası alim, veli, hekim, büyük insan "Akşemseddin Hazretleri'nin"... O'nun "manevi iklimine" hemen kapılıyorsunuz bu şirin ilçeye geldiğinizde... Göynük'ü benzerlerinden üstün kılan en büyük özellik, işte bu iklim bence...

Göynük ilçemiz bilindiği gibi "yaşayan bir Osmanlı kenti" özelliklerine sahip... Burada, geçmişe doğru bir yolculuk yapmış gibi oluyorsunuz. Bazı mekânlarda gerçekten "zaman durmuş" hissi sarıyor sizi... Bu yönüyle günümüz kaosundan, koşturmalarından sıkılanlar için emin, sakin bir sığınak Göynük... Görmeye, anlamaya değer...

İşte bu durumu turizm yoluyla ekonomik girdiye döndürmek istiyor Göynüklüler... Bunun sıkıntısını çekiyorlar, bir çıkış yolu arıyor ve mücadele ediyorlar...

Bir Safranbolu, bir Beypazarı epey mesafe kaydettiler bu yolda... Mudurnu ilçemiz de bir şeyler yapmak istiyor. Ben Mudurnu ile ilgili yaptığım tespiti,Göynük için de tekrarlamak istiyorum.

Evet!.. Göynük'te, "ne kadar geçmişine dönerse, geleceği o kadar parlak olur!..."

     Bu yolda hata yapılmaması lâzım!. Maddi imkânlar önemli ama "yaklaşım" da çok önemli... Ben sadece görüntü ile ilgili birkaç önerimi Belediye başkanına söyleme imkânı da buldum Göynük'te... Elektrik direkleri/teller, antenler, meydana atılan yanlış beton zemin! vs. gibi... Bu arada tarihi Süleyman Paşa Hamamı yanına yapılan Belediye Binası'nın, bu dokuya hiç uymadığını da belirteyim!.Bu konuda ben de lâf kolay kolay bitmez!.. Kafam hem çok bozuktur ve hem de çok dertliyimdir!...

Göynük'ün tarihi/mimari dokusu yanında değerlendirebileceği bir zenginliği de "yöresel el sanatları"... Kirkitli dokumalar, mekikli dokumalar, el işlemeleri, oyalar, basma yazmacılık, çorapçılık, ahşap eşyalar kaşık, baston vs. gibi... 

İşte bu yöresel el sanatlarının geliştirilmesi ve değerlendirilmesi tartışıldı Göynük'te hafta sonunda... Ankara Gazi Üniversitesi (TESAM), A.İ.B.Ü/BAMER ve Belediye işbirliği ile yapılan bir çalıştayla...

Gazi Üniversitesi 2 yıllık bir araştırma ile "Göynük El Sanatları" isimli çok güzel bir kitap da hazırlamış... Bu bir tespit çalışması... Çalıştayın amacı ise bu el sanatlarının geliştirilip, Göynük için bir ekonomik değer olmasını sağlamanın yollarını bulmak...

Çalıştayda yapılan panellerde konuyla ilgili çok faydalı sunumlar izledik. Hocalarımıza teşekkürler... Bunlar yakında kitap haline de gelecekmiş... Zaten Üniversitemiz BAMER aracılıyla "projenin takibini, devamını da" üstlendi. Onun için ben bu konuda ahkâm kesmeyeyim ve iş artık emin ellerde deyip, çalıştay sonunda ortaya çıkan "önerileri" sizlerle paylaşayım.

1- Göynük'te geçmişte yapılıp günümüzde yapılmayan veya yapımı devam eden el sanatlarını belgeleme, tanıtma, üretim, pazarlama konularında projeler yapmak ve uygulamak.

2- Göynük El Sanatlarını değişik boyutlarıyla saptayarak tanımak, tanıtmak ve günümüz şartlarında çağdaş tasarımlarla yeniden üretmek...

3- Göynük EL SANATLARI MERKEZİ kurarak kamu ve özel kurumlarca yapılan el sanatlarını kontrol ederek yozlaşmayı önlemek, ayrıca bu merkezde özellikle; Dökümantasyon ünitesi, Tasarım ünitesi, Üretim üniteleri, Bakım, saklama ve tamir ünitesi, Araç-gereç üretim depolama ünitesi, Sergili satış ünitesi (show room), İdari ünitelerin bulunması...

4- Göynük El sanatları ile ilgili kataloglar hazırlayarak yurt içi ve yurt dışı faaliyetlerde tanıtmak, bilimsel toplantılar düzenlemek, sunmak ve yayın haline getirerek kalıcılığını sağlamak.

5-  Üniversiteler, yerel yönetimler ve sivil toplum kuruluşları arasında işbirliği sağlamak, yeni projeler üretmek ve uygulamak.

6- Göynük El sanatları konusunda kitle iletişim araçlarında konu uzmanları tarafından belgesel programlar hazırlamak.

7- Göynük Halk Eğitim Merkezi tarafından hazırlanacak bir proje kapsamında kooperatifleşme teşvik edilerek, kurslar düzenlenerek bu değerli dokumalara güncel işlev kazandırmak.

8- Yörede yapılan dokumaların büyük firmaların ürünlerinde kullanımını sağlayarak yöre köylerinde iş imkânları yaratmak.

9- Göynük'e has olan "kabalar basması" olarak tanınan yazmacılık sanatının yeniden canlandırılması ve doğal boyalarla uygulamasının sağlanması.

10- Yörede yapılan dokumalarda kullanılan sentetik materyaller yerine doğal malzemelerin kullanılmasın sağlamak.( İpek böcekçiliğini canlandırıp ipek ip kullanılması)

11- Doğal boyacılığın geliştirilmesi ve uygulanması.

12- Göynük'te bulunan zengin giyim kültürünü bebekler üzerinde yaşatarak, yerli ve yabancı turizme  hizmet edip yöreye ekonomik katkı sağlamak.

13- Göynük'te "UYGULAMALI HALK BİLİM MÜZESİ" kurmak.

14- Göynük El Sanatları fuarı veya festivali yapmak.

15- Panel ve çalıştay sonuçlarını basılı yayına dönüştürmek.

16- Göynük El sanatlarında kullanılan Orijinal motiflerin katalogunun yapılarak yeni üretimlerde kullanılmasını sağlamak.

17- Tanıtım ve satış için bir Web sitesi düenlemek.

18- Göynük kültürünün önemli bir unsuru olan yöresel yemeklerin tanıtımını yapmak.

*    *    *